Dieta laktoowowegetariańska wyklucza spożywanie: mięsa pod każdą postacią (drobiu, czerwonego, ryb i owoców morza), podrobów, smalcu, podpuszczki, żelatyny. Zasady laktoowowegetarianizmu dotyczą także wyboru kosmetyków i odzieży. Laktoowowegetarianie nie stosują kosmetyków zawierających kolagen, kreatyninę czy łój.
Miska z jedzeniem BARF dla psa: wędzone ryby, jajko, ryż, mięso z kurczaka, marchewka. Bardzo ważną zaletą diety BARF jest również to, że jest ona o wiele tańsza niż tradycyjna dieta psa, zmniejszają się nie tylko wydatki na pokarm, ale także koszty związane z leczeniem weterynaryjnym, bo na pewno mniej będziemy musieli z naszym
Dieta wegetariańska to dieta bezmięsna, która opiera się na spożywaniu produktów pochodzenia roślinnego, takich jak warzywa, owoce, nasiona, rośliny strączkowe i przetwory zbożowe. Osoby na diecie wegetariańskiej wykluczają z diety mięso (w tym ryby i owoce morza) oraz produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak nabiał, jaja i miód.
rzęcych (n = 306) oraz dieta wegetariańska (n = 522), w skład której weszły kobie ty nie spożywające mięsa, ale dopuszczające produkty pochodzenia zwierzęcego, na przykład nabiał.
Nie ma przeciwwskazań do tego, by większość ludzi stosowała dietę wegetariańską, cukrzyca nie jest wyjątkiem. Dieta ta, pod warunkiem odpowiedniego komponowania, zakwalifikowana jest jako zdrowa. Pewnym problemem może być jednak zastępowanie kalorii pochodzących z mięsa, kaloriami pochodzącymi z węglowodanów, co zwiększa
Głównymi źródłami tłuszczów w diecie wegetarian są produkty zbożowe (laktoowowegetarianie. i weganie 22-26%), produkty mleczne (laktoowowegetarianie 15%) i tłuszcze roślinne (15%). MINUSY WEGETARIANIZMU: Niedobór witaminy B12 w konsekwencji zaburzenia miesiączkowania, biegunki, krzywica, osteoporoza, a u dzieci i młodzieży
Na dnie patelni rozgrzać oliwę, dodać posiekany czosnek, po chwili dodać marchew. Po 5 min dodać tofu oraz przyprawy i smażyć kilka minut. Następnie dodać odrobinę wody, masło orzechowe i brokuły – smażyć razem 3 min. Podawać z ryżem, posypać sezamem i szczypiorkiem . To danie wegetariańskie będzie dobrze smakowało
Dieta a grupa krwi to na pewno sprawa warta przemyślenia. Oczywiście, dla każdej diety dla grupy krwi istnieją pewne plusy i minusy. Jednak dopasowanie żywienia do posiadanej grupy krwi w wielu przypadkach, nawet wśród gwiazd kina i telewizji, okazało się strzałem w dziesiątkę. Być może będzie właściwe również dla ciebie.
Można żyć i dobrze funkcjonować bez mięsa, ale warto decyzję o jego odstawieniu skonsultować z lekarzem lub dietetykiem, zwłaszcza jeśli cierpimy na jakieś przewlekłe choroby – tak wynika z rozmowy z dietetyczką Natalią Palmowską, przeprowadzonej w Światowym Dniu Wegetarianizmu.
Jednak wszystko ma swoje plusy, jak i minusy. Jak wiadomo zbyt gwałtowna zmiana diety oraz zaprzestanie z dnia na dzień spożywania mięsa może prowadzić do problemów z naszym zdrowiem. Dlatego tak ważna jest odpowiednia suplementacja, po to, aby zapobiec takim sytuacjom.
GHDd. Dieta wegetariańska jest jedną z najzdrowszych diet. Dzięki wyeliminowaniu z codziennego menu mięsa zyskujemy przede wszystkim duże pokłady energii i lepszy nastrój. Oczywiście dieta wegetariańska wymaga odpowiedniego balansu i umiejętności stworzenia pełnowartościowych posiłków. Inną zaletą diety jest ochrona naszej planety, ponieważ produkcja mięsa na dużą skalę wymaga ogromnych nakładów wody i miejsca. To z kolei prowadzi do zanieczyszczania środowiska, gromadzenia odpadów i ścieków. Ogromna rzesza wegetarian przy wyborze diety kieruje się niewątpliwie swoimi przekonaniami i miłością do zwierząt. Kilka odmian wegetarianizmu Najczęściej spotykaną odmianą wegetarianizmu jest laktoowegetarianizm. Ta odmiana pozwala na spożywanie posiłków mlecznych i jaj. Inną popularną odmianą wegetarianizmu jest laktowegetarianizm, który nie uznaje w diecie spożywania jajek i mięsa. Jeszcze inną odmianą jest owowegetarianizm, który dopuszcza spożywanie jaj, ale nie uznaje produktów mlecznych i ryb. Mniej popularny pescowegetarianizm dopuszcza jako jedyny spożywanie produktów w postaci ryb w diecie. Restrykcyjne formy wegetarianizmu Istnieją także restrykcyjne diety wegetariańskie, są to: witarianizm oraz fruktarianizm. Dieta taka opiera się głownie na jedzeniu świeżych warzyw i owoców. Przede wszystkim witarianizm nie pozwala na gotowania jakichkolwiek potraw. Zabronione jest też picie kawy, herbaty i soków. Można pić tylko wodę. Z kolei fruktarianizm jest jeszcze bardziej restrykcyjny, bo dopuszcza jedzenie owoców, które same spadły z drzewa. Zalety diety wegetariańskiej Zalet diety wegetariańskiej jest wiele. Wyeliminowanie mięsa z jadłospisu prowadzi do obniżenia ciśnienia i stężenia cholesterolu we krwi. Niewątpliwie zmniejsza się podatność na choroby układu sercowo –naczyniowego i cukrzycę. Zmniejsza się także zachorowalność na nowotwory, w tym jelita grubego. Dieta bogata w świeże warzywa i owoce dostarcza organizmowi potrzebne witaminy, składniki mineralne i przeciwutleniacze. Wegetarianie dostarczają organizmowi duże ilości błonnika, który zapobiega zaparciom. Smukła sylwetka Niewątpliwą zaletą diety wegetariańskiej jest łatwość w utrzymaniu szczupłej sylwetki ciała. Rezygnacja z mięsa i jego przetworów ogranicza spożywanie wielu konserwantów i wysoko kalorycznej żywności. Zaletą diety wegetariańskiej jest spożywanie dużej ilości świeżych warzyw i owoców, co sprzyja utrzymaniu odpowiedniej masy ciała. Wady diety wegetariańskiej Dieta wegetariańska wymaga przemyślenia i skomponowania odpowiednego jadłospisu. Powinny z niej zrezygnować kobiety w ciąży i małe dzieci. Po poradę najlepiej wybrać się do dietetyka, który skomponuje dla nas odpowiedni jadłospis na kilka tygodni. Najzdrowsze jest stopniowe eliminowania mięsa ze swojego menu. Dieta wegetariańska musi być pełnowartościowa, tak aby dostarczać organizmowi wszystkich potrzebnych składników mineralnych. Źle dobrana dieta wegetariańska może doprowadzać do wielu niedoborów, a nawet doprowadzić do chorób. Niedobory najczęściej dotyczą nieodpowiedniej podaży witaminy D i B12. Restrykcyjnym wegetarianom zaleca się suplementację tymi witaminami przez cały rok. Często zdarza się, że w organizmie wegetarian brakuje także żelaza, wapna, cynku i kwasów Omega-3. Continue Reading
Jakie są plusy i minusy diety wegetariańskiej? Dieta wegetariańska w ostatnich czasach stała się bardzo modna. Zadajecie sobie pytanie, jakie są plusy i minusy? Po pierwsze, aby przejść na dietę wegetariańską trzeba zdobyć dużo wiedzy, bo jest to odpowiedzialna decyzja. Dzisiaj przekażemy Wam informacje, które zgromadziliśmy i podzielimy się naszymi doświadczeniem z dietą wegetariańską, pokazując dobre i potencjalne gorsze strony. Wegetarianizm – na czym polega? Wegetarianizm to rodzaj odżywania, w którym rezygnuje się z każdego rodzaju mięsa – włączając w to owoce morza, ryby i drób. Podstawą tej diety są pokarmy roślinne. Są różne rodzaje wegetarianizmu, w których dopuszczalne jest jedzenie: jaj (owowegetarianizm), ryb (pescowegetarianizm), produktów mlecznych (laktowegetarianizm) oraz drobiu (semiwegetarianizm). Najczęściej wybieranym typem tej diety jest laktowegetarianizm, w którym można jeść nabiał i jaja. Innym rodzajem wegetarianizmu jest dieta wegańska, w której niedopuszczalne jest jedzenie żadnych produktów pochodzenia zwierzęcego. Inne typy wegetarianizmu to frutarianizm (jedzenie tylko owoców) i witarianizm (surowe warzywa i owoce) Dlaczego wybrać dietę wegetariańską? Powodów, dla których wybiera się ten rodzaj odżywiania jest wiele. Niektórzy przestają jeść mięso, bo nie ufają jakości produktów, inni ze względów etycznych. Jeszcze inni zdecydowali się na tę dietę, bo gdy przestali jeść mięso poprawił im się nastrój. Są i tacy, którym przejście na dietę podyktowały powody ekologiczne, religijne, czy humanitarne. Jakie są dobre strony diety wegetariańskiej? Pozytywów korzystania z diety wegetariańskiej jest sporo: spada ciśnienie tętnicze, obniża się stężenie cholesterolu we krwi, jest też mniejsza szansa na wystąpienie cukrzycy typu 2, chorób układu sercowo-naczyniowego, czy chorób nowotworowych. Wegetarianom mniej dokucza otyłość i nadwaga i rzadziej skarżą się na zaparcia. Te walory diety jarskiej są spowodowane tym, że wegetarianie jedzą mniej tłuszczów zwierzęcych, w których występuje cholesterol i nasycone kwasy tłuszczowe. Podstawą żywienia są wyroby naturalne, a nie wysokoprzetworzone dzięki czemu w jadłospisie jest mniej niezdrowych cukrów prostych, soli i tłuszczów trans. Większa ilość owoców i warzyw sprawia, że do organizmu dostarczane jest więcej witamin o właściwościach antyoksydacyjnych (karotenoidy i witamina C), kwasu foliowego, magnezu oraz potasu. Stosując tę dietę, wzrasta też spożycie tłuszczów nienasyconych i błonnika pokarmowego, co bardzo korzystnie wpływa na zdrowie. Wegetarianie przez rezygnację z produktów zwierzęcych przeważnie pozbywają się zagrożenia zakażeniem pasożytniczym i chorobami odzwierzęcymi, bo w jedzeniu nie ma nitrozoamin (pozostałości po lekach weterynaryjnych i antybiotykach). Bycie wegetarianinem to też sposób na życie, a nie tylko sposób na odżywianie. Osoby, które stosują się do tej diety często nie palą tytoniu, nie piją alkoholu i są bardziej aktywni fizycznie. Jakie są zagrożenia związane z dietą wegetariańską? Jak każda źle zbilansowana dieta, również i wegetariańska może spowodować niebezpieczeństwo dla zdrowia przez niedobory pokarmowe. Jaroszom najczęściej brakuje witaminy D, B12, białka, cynku, selenu, wapnia, jodu i wielonasyconych kwasów tłuszczowych omega-3. Radykalne typy tej diety związane są z niebezpieczeństwem pojawienia się osteoporozy, niedokrwistości i zaburzeń miesiączkowania. Wprowadzenie produktów roślinnych wiąże się też z możliwością spożycia pozostałości środków ochrony roślin i nawozów czyli substancji antyodżywczych. Dieta wegetariańska – co jest jeszcze ważne? Jeśli chcesz wykluczyć produkty pochodzenia zwierzęcego ze swojej diety powinieneś uzupełnić jadłospis o elementy, które są w ich składzie: Białko Jaja, czy nabiał to bogate źródła białka, które są obecne w standardowej diecie wegetariańskiej. Problem pojawi się, gdy odrzucimy wszystkie produkty pochodzenia zwierzęcego, bo białka roślinne nie są bogatym źródłem tak potrzebnych aminokwasów. Jednak włączając do diety nasiona roślin strączkowych dostarczamy najlepsze źródło białka. Aby jeszcze je powiększyć powinniśmy łączyć ze sobą poszczególne grupy np. przez dodanie musli do jogurtu naturalnego, czy kaszy gryczanej z orzechami, nasionami lub z pestkami. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 Rezygnując ze spożycia ryb trzeba pamiętać o innym źródle kwasów z rodziny n-3, które znajdują się w: oleju lnianym, nasionach chia, czy orzechach włoskich. Żelazo Jadłospisy wegetarian często pozbawione są źródeł żelaza, bo żelazo hemowe zawarte w roślinach nie jest tak dobrze przyswajane żelazo obecne w produktach pochodzenia zwierzęcego. Absorbowanie tego pierwiastka jest ograniczone przez dużą obecność błonnika w innych produktach z menu wegetariańskiego. Oto moja porada: jedzcie produkty pełnoziarniste, rośliny strączkowe, a liściaste zielone warzywa łączcie z produktami kwaśnymi, które są źródłem witaminy C, bo to pozytywnie wpływa na przyswajanie tego składnika mineralnego. Pamiętajcie o pestkach dyni i amarantusie. Przekonajcie się, jak smaczne może być danie z amarantusa: Wapń Osoby, które zdecydują się na dietę wegańską powinny suplementować się tym pierwiastkiem. Tak jak żelazo, także i wapń zawarty w produktach roślinnych nie jest dobrze przyjmowany przez organizm, bo zawiera dużo związków fitynowych, kwasu szczawiowego i błonnika. Dlatego powinno się pić napoje roślinne dodatkowo wzbogacone o ten pierwiastek i wodę wysokozmineralizowaną (szczególnie wapniowo-magnezową). Dobrym źródłem wapnia są: teff, komosa ryżowa i amarantus oraz jarzyny kapustne. Mak i sezam to też produkty, które polecam ze względu na bogactwo wapnia. Cynk Jeśli jesteś wegetarianinem powinieneś spożywać więcej produktów bogatych w ten składnik mineralny. Dlatego warto sięgnąć po produkty zawierające dużą ilośc cynku: orzechy, pestki, nasiona, produkty pełnoziarniste i suche nasiona strączkowe. Jod Problemem w diecie wegetariańskiej jest niska obecność jodu. Aby ją zwiększyć polecam uwzględnienie w menu alg morskich i wodorostów. Bogatym źródłem tego elementu są też wody mineralne i sól jodowana. Witamina B12 Nie ma roślinny, która potrafi dokonać syntezy witaminy B12, dlatego próżno szukać tego elementu w diecie wegańskiej. Jedynym sposobem jest konieczność suplementacji. Witamina B12 obecna jest w produktach pochodzenia zwierzęcego jak nabiał i jaja, dlatego wegetarianie dopuszczający te produkty mają zaspokojoną podaż tej witaminy. Witamina D Suplementacja witaminą D jest szczególnie polecana wegatarianom w okresie jesienno-zimowym. Podsumowanie Dieta wegetariańska, jeżeli jest urozmaicona i zbilansowana może być dobrą opcją dla tradycyjnego sposobu odżywiania. Może ją stosować większość osób w każdym wieku – wskazują na to liczne badania. Inaczej ma się sprawa z bardziej wymagającymi odmianami wegetarianizmu, bo istnieje zagrożenie w postaci niedoborów pokarmowych. Jeżeli nie chcesz zupełnie zrezygnować z mięsa, dobrze jest nawet ograniczyć jego obecność w diecie. Nie ważne co sprawia, że zdecydujesz się na ten sposób odżywiania, korzyści z pewnością będą zauważalne. Moja dieta jest bardzo bogata w warzywa i owoce, ale nie wyeliminowałam całkiem mięsa. Mleka nie piję, bo źle go toleruję. Wprost ubóstwiam dania wegetariańskie. Dlatego na moim blogu Diet by Ann możecie znaleźć dużo przepisów bez składników pochodzenia zwierzęcego i każdy wegetarianin wybierze coś dla siebie z naszego menu. Podobne artykuły:
data publikacji: 10:02, data aktualizacji: 10:26 ten tekst przeczytasz w 4 minuty Wegetarianizm polega na wyeliminowaniu z diety mięsa. Taka definicja jest jednak zbyt uproszczona. Wegetarianizm bowiem to postawa życiowa, która wyraża się nie tylko jadłospisem, ale zdrowym, proekologicznym stylem życia. Skąd się bierze wegetarianizm? Wegetarianizm a weganizm Wegetarianizm – wady i zalety Skąd się bierze wegetarianizm? Zakaz spożywania mięsa i produktów odzwierzęcych najwcześniej pojawił się w religii hinduistycznej. Każda religia w jakiś sposób reguluje spożycie mięsa. Niektóre zabraniają jedzenia pewnych gatunków zwierząt, inne wymagają rytualnego uboju, jeszcze inne nakazują w pewnych okresach rezygnację z potraw mięsnych. Dobrowolna rezygnacja z jedzenia mięsa najczęściej wynika z pobudek moralnych. Wegetarianie nie chcą przyczyniać się do cierpienia zwierząt. Są zdania, że nasi „bracia młodsi” mają takie samo prawo do życia jak ludzie. Poza tym uważają, że wegetarianizm przyczynia się do zmniejszenia głodu na świecie. Zwierzęta hodowlane potrzebują bowiem tyle białka zawartego w roślinach, że można by tymi roślinami wykarmić o wiele więcej ludzi, niż pozyskanym w hodowli mięsem. Inna motywacja to postawa proekologiczna: hodowle przemysłowe zanieczyszczają środowisko, poprzez emisję metanu. Dla niektórych osób rezygnacja z potraw mięsnych wynika z potrzeb zdrowotnych. Sprawdź: Jak wybierać żywność ekologiczną? Bio, eko, organic - co to znaczy? Wegetarianizm a weganizm Wegetarianizm ma wiele odmian. Jedną z nich jest weganizm. Polega on na wyeliminowaniu z diety nie tylko mięsa, ale też wszystkich produktów pochodzących od zwierząt, np. jajek, mleka i wyrobów zawierających te składniki. Weganie nie noszą też wyrobów skórzanych i futer. Poza tym przeciwstawiają się wszystkim formom eksploatowania zwierząt, np. w cyrku, w zoo, walczą o godne warunki bytowania zwierząt na służbie u człowieka. Jeszcze bardziej rygorystyczną dietą jest witarianizm, czyli spożywanie tylko na surowo produktów roślinnych, które nie wymagają gotowania. Rzadziej stosowany jest frutarianizm, czyli zjadanie tych części roślin, które nie powodują zniszczenia rośliny. Np. marchew jest niedozwolona, bo pozyskanie korzenia „uśmierca” warzywo. Niektórzy spożywają tylko soki, jeszcze inni wyłącznie kiełki roślin. Sprawdź też: Dieta pudełkowa – na czym polega? Wady, zalety i koszty Wegetarianizm – wady i zalety Klasyczny wegetarianizm, dopuszczający jedzenie produktów pochodzących od zwierząt (mleko i jego przetwory: masło, sery, jogurty itp., miód, jajka) posiada wiele zalet. Wiadomo na pewno, że u ludzi stosujących taką dietę nie zachodzi zwiększone stężenie cholesterolu, rzadziej pojawia się podwyższone ciśnienie, cukrzyca, osteoporoza, miażdżyca, mniej jest zawałów serca. Nie występuje też nadwaga. A jakie są wady? Niektórzy uważają, że u wegetarian mogą pojawiać się niedobory białka. I tak jest w istocie, jednakże niedobory występują tylko przy nieprawidłowo zbilansowanej diecie. Chodzi tu o dostarczanie organizmowi białka roślinnego, które jest dobrze przyswajalne i pod każdym względem dorównuje białku zwierzęcemu. Cenne białko roślinne znajduje się w roślinach strączkowych ( w fasoli, soi, soczewicy). Należy więc zadbać, by te produkty znajdowały się w codziennym jadłospisie. Dieta powinna być dostosowana do stanu zdrowia organizmu, dlatego przed rozpoczęciem diety, jak i w trakcie jej trwania wykonywać badania kontrolne. Gdy występują niedobory niektórych witamin i minerałów, można je uzupełniać suplementami diety. Do przydatnych produktów tego rodzaju należą suplementy z żelazem w tabletkach, dostępne do zakupu w Medonet Markecie. Tak więc zastanawiając się nad problemem: wady i zalety diety wegetariańskiej, łatwo zauważyć, że wegetarianizm w większym stopniu zapewnia zdrowie niż dieta z użyciem mięsa. Przeczytaj także: Dieta pegan - na czym polega? Czym zastąpić mięso? Produkty roślinne bogate w białko Witamina B12 - funkcje, źródła, nadmiar i niedobór. Witamina B12 a wegetarianizm Nie wszystkie diety są zdrowe i bezpieczne dla naszego organizmu. Przed rozpoczęciem jakiejkolwiek diety zalecana jest konsultacja z lekarzem, nawet jeśli nie masz żadnych problemów zdrowotnych. Przy wyborze diety nigdy nie kieruj się panującą modą. Pamiętaj, że niektóre diety, ubogie w poszczególne składniki odżywcze czy mocno ograniczające kalorie oraz monodiety mogą być wyniszczające dla organizmu, niosą ryzyko zaburzeń odżywiania, a także mogą powodować wzrost apetytu przyczyniając się do szybkiego powrotu do dawnej wagi. Treści z serwisu mają na celu polepszenie, a nie zastąpienie, kontaktu pomiędzy Użytkownikiem Serwisu a jego lekarzem. Serwis ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Przed zastosowaniem się do porad z zakresu wiedzy specjalistycznej, w szczególności medycznych, zawartych w naszym Serwisie należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Administrator nie ponosi żadnych konsekwencji wynikających z wykorzystania informacji zawartych w Serwisie. Potrzebujesz konsultacji lekarskiej lub e-recepty? Wejdź na gdzie uzyskasz pomoc online - szybko, bezpiecznie i bez wychodzenia z domu. Teraz z e-konsultacji możesz skorzystać także bezpłatnie w ramach NFZ. wegetarianizm dieta zdrowe odżywianie zdrowa dieta Witamina B12 - funkcje, źródła, nadmiar i niedobór. Witamina B12 a wegetarianizm Witamina B12, chemicznie nazywana kobalaminą, jest ostatnią z ośmiu witamin rozpuszczalnych w wodzie, która służy jako kofaktor w syntezie DNA, metabolizmie... Katarzyna Pawlikowska-Łagód Wegetarianizm - sprawdź, czy to dieta dla ciebie Dieta wegetariańska, właściwie skomponowana i oparta na różnorodnych produktach, bywa bardzo korzystna dla zdrowia. Jednak nowy plan żywieniowy powinien być... Redakcja Medonet Wegetarianizm - z czym to się je? Sprawdź, czy jest to dieta dla Ciebie! [INFOGRAFIKA] Dieta wegetariańska podbija świat. To coraz częściej wybierany sposób odżywiania. Z roku na rok wzrasta liczba osób, które przechodzą na dietę wegetariańską,... Redakcja Medonet Jeden z bliźniaków odstawił mięso, drugi je jadł. Zaskakujące efekty Hugo i Ross Turner to dwaj bliźniacy, którzy przez 12 tygodni stosowali zupełnie inne diety. Jeden z nich całkowicie wyeliminował ze swojego jadłospisu produkty... Anna Górska Co dzieje się z organizmem, gdy rezygnujemy z jedzenia mięsa? Pozytywne i negatywne efekty Mięso dostarcza nam pełnowartościowego białka oraz niezbędnych mikroelementów, ale wyeliminowanie go z jadłospisu również ma niepodważalne zalety. Wymienić tu... Monika Zieleniewska Dieta wegetariańska z rybą - charakterystyka diety i jadłospis Dieta wegetariańska z rybą, inaczej zwana ichtiwegetariańską lub pescowegetariańską to jeden z rodzajów diety wegetariańskiej. Dobrze skomponowana dieta... Mgr Natalia Szwed-Kisielewicz Czym zastąpić mięso? Produkty roślinne bogate w białko Chcesz przejść na weganizm lub wegetarianizm albo po prostu zmniejszyć ilość mięsa w diecie i szukasz alternatywnych źródeł białka? Mamy dla ciebie kilka... Zuzanna Opolska Fleksitarianizm – co to jest? Terminu fleksitarianizm użyto po raz pierwszy na początku lat 90. XX w. Powstał on z połączenia angielskich słów flexible — elastyczny oraz vegetarian —... Anna Kałwa-Abramek Jedzenie przyszłości: owady, mięso z probówki i hydroponiczne warzywa Dotychczasowy sposób żywienia się ludzi na świecie - zwłaszcza w krajach rozwiniętych - a także powiązane z nim metody produkcji żywności muszą się zmienić.... Wiktor Szczepaniak Święta bez ryby, mięsa i wędlin — czym można je zastąpić? W Polsce z roku na rok zwiększa się liczba osób, które z powodów etycznych, ekologicznych czy też zdrowotnych rezygnują z jedzenia mięsa i innych produktów... Wiktor Szczepaniak
Dieta wegetariańska jest oparta na produktach roślinnych. W wielu odmianach diety ogranicza się lub rezygnuje nie tylko z mięsa, ale i innych produktów zwierzęcych. Inne nazwy: dieta jarska, roślinna Zasady: dieta oparta na produktach roślinnych (warzywa, owoce, grzyby, ziarna zbóż, orzechy, pestki, nasiona roślin strączkowych, wodorosty), a wykluczająca jedzenie mięsa; w wielu odmianach diety ogranicza się lub rezygnuje nie tylko z mięsa, ale też innych produktów zwierzęcych: Laktowegetariańska –oprócz produktów roślinnych dieta dopuszcza sięganie również po mleko i jego przetwory. W celu zapewnienia efektu uzupełniania się składu białek zaleca się łączenie produktów mlecznych ze zbożowymi, a ponadto z orzechami, pestkami i nasionami roślin strączkowych. Owowegetariańska – w tej diecie oprócz produktów roślinnych spożywane są jaja. Laktoowowegetariańska –dieta roślinna z uwzględnieniem produktów zwierzęcych w postaci mleka i jajek. Wegańska – dopuszcza jedzenie wyłącznie żywności pochodzenia roślinnego, a wyklucza nawet miód. Aby zwiększyć wykorzystanie aminokwasów z diety, zaleca odpowiednie łączenie produktów zawierających białka: nasiona roślin strączkowych plus zboża, orzechy lub pestki; a także produkty zbożowe plus orzechy lub pestki. Witariańska – to inaczej dieta surowa albo surowa wegańska, bo zawiera jedynie produkty roślinne, w tym min. 75 proc. żywności surowej; resztę mogą stanowić te poddane obróbce termicznej, ale w temperaturze poniżej 46 st. C (wyższa dezaktywuje roślinne enzymy). Menu w ok. 80 proc. składa się z owoców, a ponadto zawiera też warzywa, orzechy i pestki, oraz specjalnie przygotowane zboża – zwykle skiełkowane; dania zbożowe nie są pieczone, tylko suszone w dehydratorze. Jest to dieta wysokowęglowodanowa, niskobiałkowa, o niskim lub umiarkowanym udziale tłuszczu. Frutariańska – jest odmianą diety wegańskiej, czyli roślinnej, ale zawiera tylko te produkty, które dojrzały. Spożywanie ich nie wiąże się więc ze szkodzeniem roślinie, lecz jest wręcz niezbędne w jej cyklu życia. Dieta w 50–75 proc. składa się z owoców (a czasem nawet 100 proc. menu stanowią spady z drzew), a uzupełniają ją inne produkty roślinne, czasami wyłącznie surowe. Zależnie od sposobu pojmowania koncepcji frutarianizmu w skład diety mogą też wchodzić orzechy i pestki, jak również ziarna zbóż, nasiona roślin strączkowych i niektóre warzywa i nasiona. To jedna z najbardziej restrykcyjnych diet: niskokaloryczna, bo można spożywać naraz tylko owoce jednej kategorii, a przy tym wysokowęglowodanowa. Ma też bardzo niski poziom białka (zwłaszcza jeśli wyklucza nasiona roślin strączkowych, orzechy, pestki i zboża) oraz tłuszczu – szczególnie wtedy, gdy nie uwzględnia awokado, oliwek, orzechów i pestek. Pescowegetariańska – dieta zwana ichtiwegetariańską uwzględnia menu roślinne z dodatkiem ryb; tak nazywa się też czasem dietę semiwegetariańską, która z produktów zwierzęcych wyklucza jedynie mięso. Pollowegetariańska– to dieta pseudowegetariańska, która bazuje na żywności roślinnej, ale dopuszcza też spożycie drobiu. Semiwegetariańska – jest pseudowegetariańską dietą roślinną z udziałem nabiału, jaj i ryb, która może też zawierać mięso drobiowe. Fleksitariańska – elastyczna dieta wegetariańska należy do diet pseudowegetariańskuch, bo zezwala się w niej na sporadyczne jedzenie mięsa, a także uwzględnia się inne produkty zwierzęce. Do diet wegetariańskich można też zaliczyć popularne diety, takie jak makrobiotyczna, biblijna czy detoks. Dieta wegetariańska – wskazania Dla kogo: to dobra codzienna dieta dla osób, które rezygnują z jedzenia mięsa i/lub innych produktów zwierzęcych z powodu przekonań, upodobań czy w związku ze stanem zdrowia. Menu z przewagą produktów roślinnych będzie dobrym rozwiązaniem dla osób, które chcą schudnąć, zapewnić sobie dietę bogatą w antyoksydanty lub poprawić stan zdrowia, np. w przypadku zaburzeń lipidowych. Menu przypadnie do gustu zwłaszcza osobom lubiącym warzywa, owoce i inne typowe produkty roślinne, a także lubiącym najadać się do syta. Stosowanie jej może być jednak z początku trudne dla tych, którzy unikają „zieleniny” i codziennie sięgają po mięso. Ze względu na dużą objętość posiłków diety roślinne mogą być problemem dla osób przyzwyczajonych do jadania małych ilości pożywienia. Wykluczanie całych grup produktów zwierzęcych nie powinno być praktykowane przez osoby z niedoborami pokarmowymi, np. diety bezmięsne nie są polecane dla osób z anemią, te pozbawione nabiału nie są najlepszym wyborem dla kobiet z osteoporozą czy osteopenią. Diety wykluczające wszelkie produkty zwierzęce (wegańska, witariańska, frutariańska) wymagają suplementacji witaminą B12; ich stosowanie powinno odbywać się pod kontrolą lekarza zwłaszcza w przypadkach specjalnych potrzeb żywieniowych, u dzieci, kobiet w ciąży i karmiących, niedożywionych i starszych. Dla osób tych odpowiednie mogą być tylko niektóre odmiany wegetarianizmu – prawidłowo zbilansowana dieta semiwegetariańska, laktoowowegetariańska lub owowegetariańska; wciąż mogą one jednak wymagać odpowiedniej suplementacji. Dieta frutariańska nadaje się tylko dla osób zdrowych i jeśli już ją stosować, to najlepiej w ograniczonym czasie; nie jest jednak zalecana osobom z zaburzeniami regulacji poziomu cukru we krwi. Dieta wegetariańska – zalety, efekty Plusy: dobrze zbilansowana dieta wegetariańska jest zdrowym sposobem żywienia na całe życie. Stosujące ją osoby żyją średnio o 3,5 roku dłużej niż te jedzące mięso. Wegetarianie mają niższe ciśnienie krwi, poziom glukozy, a także trójglicerydów i cholesterolu we krwi. Stwierdza się u nich mniejsze ryzyko rozwoju chorób serca, cukrzycy i raka jelita, żołądka i płuc, a także niższe BMI: osoby na diecie bezmięsnej ważą średnio o 15 proc. mniej od mięsożerców. Wynika to nie tylko z faktu wykluczenia czy ograniczenia mięsa, dzięki czemu dieta zawiera mniej toksyn, ale też z różnorodności spożywanych produktów roślinnych. Zapewniają bogactwo błonnika, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, przeciwutleniaczy i większość składników mineralnych, pomagając ograniczyć stany zapalne w organizmie i przeciwdziałać zaparciom. Menu diety może być przy tym dowolnie dostosowywane do preferencji, ale i potrzeb danej osoby i np. służyć jako dieta odchudzająca, wspomagająca stan zdrowia w chorobach, układu krążenia, nowotworach czy cukrzycy (w badaniach niskotłuszczowa dieta wegańska poprawiała stan osób chorych na cukrzycę), a nawet ciążowa. Dieta wegetariańska jest proekologiczna, bo pozwala ograniczyć emisję gazów cieplarnianych związanych z produkcją zwierzęcą. Jest też sycąca, bo żywność roślinna ma dużą objętość przy niskiej kaloryczności, stąd można jeść do syta duże porcje jedzenia. Jest też różnorodna, a jej odmiany nie wymagają całkowitej rezygnacji z produktów zwierzęcych. Szeroki wybór produktów wegetariańskich umożliwia przygotowanie smacznych i różnorodnych posiłków nawet dla smakoszy. Poszczególne produkty z uzupełniającymi się białkami nie muszą być przy tym łączone w ramach jednego posiłku, bo mogą być jedzone w ciągu całego dnia. Najlepszą odmianą wegetarianizmu wydaje się menu laktoowowegetariańskie. Dieta wegetariańska – przeciwwskazania Minusy: w dietach wegetariańskich eliminowane są całe grupy produktów spożywczych i dlatego tylko dobrze zbilansowany jadłospis może dostarczyć odpowiednich ilości wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Inaczej stosowanie menu tego typu grozi niedoborami kluczowych składników odżywczych. W przypadku wyłączenia mięsa, zwłaszcza czerwonego, może brakować żelaza i cynku; uzupełnią go ryby, jaja, a w mniejszym stopniu – nasiona roślin strączkowych, zwłaszcza skiełkowane, oraz pełne ziarna zbóż – szczególnie fermentowane, w produktach na zakwasie, a ponadto orzechy i pestki. Wyłączenie produktów mlecznych może skutkować niedoborami wapnia; pomogą uzupełnić je kiełkowane nasiona roślin strączkowych i moczone lub fermentowane pełnoziarniste zboża. Przy wyłączeniu ryb i owoców morza może powstać niedobór jodu i zaburzenia pracy tarczycy, dlatego należy spożywać jodowaną sól, wodorosty, wodę z jodem; pewnych jego ilości dostarcza mleko. Wykluczenie tłustych ryb pozbawia organizm kwasów tłuszczowych omega-3, które można uzupełnić, spożywając mielone siemię lniane, olej lniany, rzepakowy, zielonolistne warzywa i suplementy z alg. Dieta pozbawiona wszelkich produktów zwierzęcych jest praktycznie niemożliwa do zbilansowania, by nie zabrakło w niej witaminy B12; jej niedobór prowadzi do rozwoju anemii i zaburzeń neurologicznych. W tym celu należy dostarczać ją sobie ze wzbogacanych produktów (mleczko sojowe, płatki zbożowe) i suplementów. W diecie wegańskiej, surowej i frutariańskiej brakuje też zwykle innych witamin z grupy B, wit. D, żelaza, a często i jodu. Trudno też zapewnić sobie odpowiednie ilości białka, wapnia, cynku, kwasów tłuszczowych omega-3. W przypadku diety ograniczonej tylko do owoców często występuje też deficyt tłuszczu prowadzący do zaburzeń hormonalnych, a jeśli wykluczane są zboża i nasiona roślin strączkowych, pojawiają się niedobory białka. Diety te nie są uważane za korzystne, zwłaszcza przy braku odpowiedniej suplementacji. W dietach roślinnych może być zbyt dużo błonnika, co przyczynia się do obniżenia wchłaniania związków mineralnych z pożywienia i może być powodem zaburzeń jelitowych; objawy to bóle brzucha, wzdęcia i biegunka. Wysokie spożycie konwencjonalnych warzyw i owoców może ponadto sprzyjać przyjmowaniu nadmiernych dawek pestycydów, dlatego należy wybierać produkty z upraw ekologicznych i te pozyskiwane naturalnymi metodami, co jednak jest kosztowne oraz kłopotliwe ze względu na ich małą dostępność i sezonowość. Dieta z dużym udziałem świeżych warzyw, a zwłaszcza owoców jest trudna do zrealizowania z powodu konieczności przygotowania posiłków od podstaw i mniejszego wyboru odpowiednich, gotowych produktów i dań w sklepach czy lokalach gastronomicznych. Stosowanie diety w pełni roślinnej oznacza rezygnację z większości produktów sklepowych, czyli przetworzonych, ze względu na zawartość odzwierzęcych dodatków do żywności. Wykluczenie z diety mięsa czy też innych nieroślinnych produktów nie jest gwarancją tego, że dieta jest zdrowa, bo nawet menu wegańskie może zawierać niekorzystny nadmiar cukru czy przetworzonych tłuszczów; przy jego komponowaniu powinno się więc uwzględniać ogólnie przyjęte zasady prawidłowego żywienia.
dieta wegetariańska plusy i minusy